C-vítamín (askorbínsýra) er þýðingarmikið fyrir ónæmiskerfi líkamans, en það er m.a. vörn líkamans gegn veirum og bakteríum.
Vatnsleysanlegt eða fituleysanlegt ?
C-vítamín er vatnsleysanlegt og skilst því umframmagnið út með þvagi og afleiðingar af ofneyslu að mestu skaðlausar.
Uppruni í náttúrunni
Sítrusávextir (sbr. appelsínur, greip, sítrónur), kartöflur, tómatar, spergilkál/broccoli, jarðarber, spínat, laufgrænt grænmeti, papríka, kiwi
C-vítamín er mjög viðkvæmt fyrir hita og súrefni. Því er best að fá C-vítamín með neyslu ferskra ávaxta og grænmetis.
Ráðlagður dagskammtur
75mg fullorðnir einstaklingar
30-50mgr börn (2-13 ára)
85mg þungaðar konur
100mg konur með barn á brjósti
Efri mörk á dag
1000mg
Efri mörkin miðast við það magn sem óhætt er að neyta daglega yfir lengri tíma, án þess að það sé talið hafa neikvæð áhrif á heilsu. Gildin eru fyrir heilbrigða, fullorðna. Það er veruleg óvissa í nokkrum gildanna og þau ber því að nota með varúð fyrir einstaklinga. Efri mörkin eiga ekki endilega við Í þeim tilfellum þegar bætiefni eru tekin undir eftirliti læknis.
Skortseinkenni
- C-vítamín kemur í veg fyrir skyrbjúg er hann lífshættulegur hörgulsjúkdómur.
- Blóðleysi
- Slappleiki
- Þreyta.
Til fróðleiks
- Flest dýr eru fær um að framleiða C-vítamín, en maðurinn er einn fárra tegunda sem eru ekki fær um það.
- C-vítamín bætir upptöku járns úr grænmeti og skyldum mat, allt að fjórfalt.
- C-vítamín bætir hinsvegar ekki upptöku járns úr kjöt- og blóðmat.
- Reykingarfólk þurfa næstum helmingi stærri skammt af C-vítamíni en bindindismenn til að taka upp jafn mikið af vítamíninu í blóðið.
Heimildir:
Kennsluefni í Næringarfræði, ÍAK. Höf: Hrafnhildur Eva Stephensen, næringarfræðingur.
http://www.landlaeknir.is/servlet/file/store93/item21457/Radlagdir_dagskammtar_af_vitaminum_og_steinefnum_2013.pdf
http://doktor.is/grein/c-vitamin
http://www.visindavefur.is/svar.php?id=6461
